Actinische keratose

Oorzaak

UVA- en UVB-stralen (zon, zonnebank) veroorzaken veranderingen in het genetisch materiaal van de cellen in de bovenste huidlagen. Als gevolg hiervan beginnen de cellen zich ongecontroleerd te verspreiden. Actinische keratose ontwikkelt zich. 

Actinische keratose manifesteert zich meestal als schilferige, roodachtige of geelbruine huidveranderingen van één millimeter tot maximaal twee centimeter diameter. Nog een typisch kenmerk is dat de aangetaste delen van de huid als schuurpapier aanvoelen. Actinische keratosen ontstaan ​​vooral daar waar de huid veel aan de zon wordt blootgesteld. Deze gebieden omvatten het gezicht en de hoofdhuid (vooral kale plekken bij mannen), maar ook de oren, het decolleté en de handruggen.

Actinische keratose treft vaker mannen omdat ze ook vaker buiten werken

(bijv. in de bouw, wegenbouw, tuinbouw, agrarische sector....) en zo staan ​​ze dus meer bloot aan de zon. Echter, mensen met een lichte huid (man of vrouw) behoren ook tot de risicogroepen, omdat ze minder natuurlijke bescherming tegen de zon hebben. Ook mensen van wie het immuunsysteem permanent is aangetast (bijv. door medicatie na een orgaantransplantatie) lopen veel risico. Tenslotte kunnen virussen die tot de groep van humaan papillomavirussen (HPV) behoren, zich ook tot actinische keratose ontwikkelen.

Terwijl actinische keratose in het verleden vooral voorkwam bij mensen ouder dan 50, worden vandaag de dag ook jongere mensen getroffen. Dit komt door andere vrijetijdsbestedingen en de aanwezigheid van zonnebanken en solaria. 

De behandeling

Actinische keratose wordt meestal behandeld zonder littekens te veroorzaken en in het algemeen ook als een poliklinische procedure. De keuze van de behandelmethode hangt af van de grootte, diepte en locatie van het aangetaste deel van de huid en ook van de leeftijd en gezondheid van de patiënt. Kleinere, geïsoleerde huidzones met actinische keratose, kunnen bijvoorbeeld operatief verwijderd of behandeld worden met vloeibare stikstof (cryotherapie). Bevriezing doodt de oppervlakkige huidcellen, die vervolgens plaatsmaken voor gezonde huidcellen. Een bijtende oplossing kan ook kleine huidzones met actinische keratose verwijderen. 

Grotere huiddelen met actinische keratose kunnen met specifieke crèmes of gels behandeld worden. Deze therapie duurt meerdere maanden. 

Bij fotodynamische therapie behandelt men de huidzones met bijzonder lichtgevoelige cellen eerst met een crème. Daarop volgend bestraling met een speciale lichtbron (sterk rood licht). Dit doodt de cellen die dan plaats maken voor gezonde huidcellen. De omliggende, gezonde huid blijft grotendeels intact. Ten slotte zijn er ook behandelingen met lasers of chemische peelings, of apparaten die de getroffen huidzones gladschuren.